Wyprawa Bolesława Chrobrego na Ruś Kijowską
Lata 6526 poszedł Bolesław ze Świętopełkiem na Jarosława z Lachami. Jarosław zaś zebrawszy Ruś i Waregów i Słowian poszedł naprzeciw Bolesława i Świętopełka.
I przyszedł ku Wołyniowi i stali po obu stronach rzeki Bugu. A był u Jarosława piastun i wojewoda imieniem Bądy. Począł lżyć Bolesława, mówiąc: „Po co ty tu? Oto oszczepem przeorzem brzuch twój tłusty. „Był bowiem Bolesław wielki i ciężki, że ledwie na koniu mógł siedzieć, ale bystrego umysłu. I rzekł Bolesław do swojej drużyny: „Jeśli wam nie wstyd tej obelgi, to ja polegnę sam!” Wsiadł na koń, puścił się w bród przez rzekę, a za nim wojsko jego. Jarosław zaś nie uścignął uszykować się i zwyciężył Bolesław Jarosława. Jarosław tedy uciekł samoczwart do Nowogrodu, a Bolesław wszedł do Kijowa ze Świętopełkiem. I rzekł Bolesław: „Rozprowadźcie drużynę moją po grodach na leże”. I stało się tak. Jarosław zaś do Nowogrodu przybiegłszy chciał uciekać za morze. Lecz posadnik Kośniatyn, syn Dobryni, z Nowogrodzianami porąbali łodzie Jarosławowe, mówiąc: „Możem się jeszcze bić z Bolesławem i Świętopełkiem”. Poczęli wybierać pieniądze po cztery kuny od męża, a od starostów po 10 grzywien, a od bojarów po grzywien 18.
I sprowadzili Waregów, dawszy im pieniądze. I zebrał Jarosław mnogie wojsko. Bolesław zaś siedział w Kijowie. A głupi Świętopełk rzekł: „ile jest tylko Lachów po grodach, zabijajcie!” I pobili Lachów. Bolesław tedy uciekł z Kijowa zabrawszy dostatki i bojarów Jarosławowych i siostrę jego, a Anastazego dziesiętnego przystawił do skarbów, albowiem pochlebstwem ufność jego pozyskał. I mnóstwo ludzi prowadził ze sobą.
I zajął dla siebie Grody Czerwieńskie i przyszedł w swój kraj. Świętopełk począł zaś panować w Kijowie.
I poszedł Jarosław na Świętopełka i zwyciężył Jarosław Świętopełka. I uciekł Świętopełk do Pieczyngów.
Nestor, Powieść doroczna
Anna Paner, Jan Iluk, Na tabliczce, papirusie i pergaminie. Źródła historyczne dla uczniów szkół średnich. Starożytność, średniowiecze, Koszalin 1997, str. 203-204
A. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej napisz, w którym roku doszło do wydarzeń odpisanych w źródle.
B. Wyjaśnij, kim byli wymieni w źródle Waregowie i Lachy.
C. Wyjaśnij, kim byli wymienieni w źródle: Bolesław, Świętopełk i Jarosław.
D. Oceń postawę Jarosława i Świętopełka.
E. Oceń wynik wyprawy Bolesława na Kijów.