Udział Polaków w walkach na Węgrzech — Bitwa pod Tarcal

Po małej utarczce forpoczt pod Santo (Szanto), gdzie się sami tylko bili Polacy, cały korpus Klapki cofnął się pod Tarcal (Tarczal) i Kerestur (Kresztur).

Dywizja Bułharyna razem z Polakami zajęła stanowisko w Tarcal, gdzie przyszło dnia 22 stycznia do bitwy.

Polacy odznaczyli się szczególniej w tej rozprawie i można powiedzieć, że oni rozstrzygnęli zwycięski wypadek dnia tego.

Przez cały ciąg walki największa mgła panowała. Forpoczty węgierskie tak pospiesznie cofnęły się spod Mado, że kiedy już nieprzyjaciel rozpoczął ogień, jeszcze połowa dywizji Bułharyna nie zdążyła stanąć pod bronią, tak, że batalion austriacki zajął bez wystrzału górę Teresienberg, która była kluczem pozycji.

Bułharyn, poznawszy grożące niebezpieczeństwo, odzywa się do Pola­ków, że od nich los bitwy zależy.

Idzikowski na czele tej małej garstki, bo zaledwie 250 ludzi wynoszącej, uderza z bagnetem w ręku i spędza z góry batalion nieprzyjacielski. Kirasjerzy i szwoleżerzy austriaccy obskakują wnet tę garstkę, ale Polacy przypuszczają ich na kilkanaście kroków i wtedy celnymi strzałami jed­nych z koni zsadzają, a resztę zmuszają do ucieczki. Raz jeszcze kusi się nieprzyjaciel o zdobycie góry, lecz powtórnie zostaje odparty (…)

za: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 33: Ruchy rewolucyjne 1846-1848 na ziemiach polskich, opracował Władysław Bortnowski, Warszawa 1958, str. 39-40

A. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, podczas jakiej wojny doszlo do opisanej w źródle bitwy.

B. Oceń postawę Polaków w bitwie pod Tarcal.