1. 05. Walka o dominację w Europie Zachodniej w XVI wieku
I. Narodziny monarchii stanowych
1. Ewolucja społeczeństw stanowych
a. wzrost znaczenia mieszczaństwa
b. relatywny spadek znaczenia rycerstwa i duchowieństwa
2. Centralizacja władzy
a. tworzenie armii zawodowych, całkowicie podporządkowanych władcy
b. rozbudowa administracji
c. rozbudowa systemu skarbowego
II. Rywalizacja habsbursko-francuska o hegemonię w Europie Zachodniej
1. państwo Habsburgów za panowania Karola V Habsburga
2. Zakończenie procesu budowy scentralizowanej monarchii we Francji
a. wzrost autorytetu władzy królewskiej
b. spadek znaczenia Stanów Generalnych
3. Wojny włoskie (1494-1559)
a. ekspansja Francji za panowania Karola VIII
– opanowanie przez Francuzów Mediolanu, Florencji, Rzymu i Neapolu
– utworzenie antyfrancuskiej Ligi Weneckiej – z udziałem Habsburgów
– wycofanie się Francji z państw włoskich
– zajęcie Neapolu przez Hiszpanię
b. ekspansja Francji za panowania Franciszka I
– zwycięstwo pod Marignano nad wojskami Maksymiliana Sforzy (1515 r.)
– podział Włoch na strefę północną (uzależnioną od Francji) i południową (uzależnioną od Habsburgów)
4. Objęcie przez Karola V tronów:
a. Niderlandów
b. Neapolu
c. Hiszpanii (wraz z posiadłościami kolonialnymi)
5. Klęska wojsk francuskich pod Pawią – Franciszek I w niewoli (1525 r.)
6 Zakończenie wojen włoskich
a. śmierć Franciszka I – 1547 r.
b. abdykacja Karola V i podział imperium Habsburgów – 1556 r.
– rządy w Hiszpanii i Niderlandach objął Filip II – linia hiszpańska Habsburgów
– rząd w Austrii, Czechach i na Węgrzech oraz koronę cesarską objął Ferdynand I – linia austriacka Habsburgów
c. pokój w Cateau-Cambrésis – 1559 r.
– wycofanie się Francji z Włoch
– przejęcie przez Hiszpanię Królestwa Neapolu i księstwa Mediolanu
III. Rywalizacja hiszpańsko-angielska
1. Panowanie Elżbiety I w Anglii (1558-1603)
a. ostateczne zerwanie z papiestwem
b. rozwój żeglugi morskiej i handlu
– rozwój floty handlowej
– zakładanie faktorii handlowych w Indiach i w Afryce
c. poszukiwanie północno-wschodniej drogi do Indii
d. dążenie do zdobycia kolonii
2. Geneza konfliktu angielsko-hiszpańskiego
a. działalność korsarzy angielskich – rabowanie za zgodą królowej hiszpańskich okrętów transportujących skarby z kolonii – Francis Drake
b. poparcie walczącego z Hiszpanami w Niderlandach Wilhelma Orańskiego
c. sprawa królowej Szkocji i następczyni tronu angielskiego Marii Stuart
– bunt szkockich poddanych spowodowany prześladowaniami protestantów
– uwięzienie Marii Stuart przez Elżbietę I
– egzekucja Marii Stuart – 1587 r.
3. Zagłada hiszpańskiej Wielkiej Armady – 1588 r.
Opracowanie tematu: Walka o hegemonię w Europie w XVI wieku
Galeria ilustracji: Walka o hegemonię w Europie w XVI wieku