Sir Thomas Smith, O parlamencie angielskim (1565)

Najwyższą i absolutną władzą w królestwie Anglii sprawuje Parlament. Bo jak w wojnie, gdzie jest sam król we własnej osobie, arystokracja oraz reszta szlachty i yeomanry, leży siła i potęga Anglii, tak w pokoju i obradach, gdzie władca ma tchnąć życie, postanowienia ostateczne i najwyższe, zaś zgromadzenie baronów – dla arystokracji i warstw wyższych wspólnoty , a rycerze, urodzeni, szlachta i pospólstwo dla warstw niższych, naradzają się oni i wskazują, co dobre jest i konieczne dla wspólnoty tudzież co należy omówić wspólnie, a po dojrzałym rozważeniu (każda bowiem ustawa lub prawo bywa trzykrotnie czytana  i dyskutowana w obu Izbach) dwie pozostałe części – najpierw każda część z osobna, potem zaś władca w obecności obydwu części – wyrażają na daną rzecz swoją zgodę i przyzwolenie. Jest to akt ze strony króla i wszystkiego królestwa, wobec czego nikt już nie może podnieść sprzeciwu przeciwko niemu, lecz musi nakłonić się do tego, aby uznać go za dobry i okazać mu posłuszeństwo. To, do czego dojdzie w drodze takiej ugody, nazywa się trwałym, niewzruszonym i sanctum, oraz jest uważane za prawo. Parlament znosi prawa stare, ustanawia nowe, wydaje rozporządzenia co do rzeczy już przeszłych, jak też i co do takich, które mają nastąpić w przyszłości, zmienia praw i posiadłości osób prywatnych, uznaje za prawowite dzieci z nieprawego łoża, określa formy wiary, zmienia wagi i miary, ustanawia formy dziedziczenia korony, uściśla prawa, co do których jeszcze nie były wydane ustawy, ustanawia subsydia, pożyczki, daniny i podatki, udziela najpełniejszego przebaczenia i uwolnienia od winy, przywraca bezpieczeństwo i dobre imię, jako najwyższy trybunał, skazuje bądź uniewinnia tych, których władca zechce przed ten trybunał postawić. (…) Parlament angielski ma władzę nad całym królestwem, tak nad głową, jak i nad ciałem. Albowiem każdy Anglik dąży do tego, by być w nim obecnym, bądź to we własnej osobie, bądź też przez pełnomocnika albo przez zastępcę – jakichkolwiek przywilejów, stanu, godności lub klasy człowiekiem był on sam, poczynając od władcy (może to zaś być król lub królowa) aż do najpośledniejszej osoby w Anglii. I zdanie Parlamentu jest uważane za danie każdego (…)

Za: S. Cynarski, Historia Powszechna 1500-1648. Wybór tekstów źródłowych, Kraków 1981, s. 199

A. Na podstawie tekstu źródłowego przedstaw procedurę uchwalania ustaw w parlamencie angielskim.

B. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej nazwij wspomniane w źródle dwie izby parlamentu angielskiego.

C. Oceń zakres władzy parlamentu angielskiego.