„Boskie” pochodzenie ludu Longobardów
„Winilowie wyszedłszy ze Skandynawii pod wodzą Ibora i Aiona, przybyli do krainy zwanej Skoringą i tam osiedli na kilka lat. W tym czasie Ambri i Assi, wodzowie Wandalów, gnębili wojną wszystkie sąsiadujące z nimi kraje. Pyszni z powodu odniesienia wielu zwycięstw, wystali posłów do Winilów, aby ci albo płacili im haracz, albo przygotowali się do rozstrzygającej bitwy. Wtedy Ibor i Aion za radą matki Gambary doszli do wniosku, że lepiej strzec wolności orężem, niż splamić ją płaceniem haraczu. Wyprawili więc do Wandalów posłów z odpowiedzią, że będą raczej walczyć, niż znosić ich niewolę. Wszyscy zaś Winilowie byli podówczas w kwiecie wieku, ale słabi liczebnie, jako że stanowili ledwie trzecią część ludności jednej, i to niezbyt wielkiej, wyspy (…) Wandalowie udali się do boga Godana i prosili o zwycięstwo nad Winilami. Bóg odpowiedział, że da zwycięstwo tym, których jako pierwszych ujrzy o wschodzie słońca. Wtedy Gambara udała się do Frei, żony Godana, i prosiła o zwycięstwo dla Winilów. Freja udzieliła jej rady, aby kobiety Winilów swoje rozpuszczone włosy ułożyły sobie na twarzy na podobieństwo brody oraz aby wcześnie rano przybyły razem z mężami i stanęły tak, żeby mógł je zobaczyć Godan, który ma zwyczaj patrzeć przez okno w kierunku wschodnim. Tak też zrobiły. Kiedy Godan zauważył je o wschodzie Słońca, rzekł: „Kim są ci długobrodzi?”. Wtedy Freja wtrąciła, że winien dać zwycięstwo tym, którym już nadał imię. W ten sposób Godan przyznał zwycięstwo Winilom (…)
Lud ten, zwany dotąd Wlnilami, będzie odtąd nosił nazwę Longobardów – od długiej, brzytwą nie golonej brody. W ich bowiem języku long znaczy długi, a bart – broda. Wotan [Wodan] zaś, którego po dodaniu litery nazwano Godan, jest odpowiednikiem Merkurego u Rzymian; wszystkie plemiona germańskie czczą go jak boga”.
(Paweł Diakon, Historia rzymska. Historia Longobardów, tłum. I.Lewandowski, Warszawa 1995, s. 204-205.)
A. Opisz religię Winilów i Wandalów.
B. Wyjaśnij, dlaczego doszło do wojny pomiędzy Winilami a Wandalami.
C. Wyjaśnij, na czym poległa podstęp Winilów.
D. Wyjaśnij pochodzenie nazwy Longobardowie.