2. 1. Hellada i Hellenowie - początki Grecji
1. Warunki naturalne Grecji (Hellady)
a. położenie
– południowa część Półwyspu Bałkańskiego
– wyspy: Kreta, Cypr Wyspy Jońskie
– wybrzeże półwyspu Azja Mniejsza (tzw. Jonia)
b. kraj górzysty – najwyższa góra – Olimp
c. rozbudowana linia brzegowa – bardzo dużo zatok, półwyspów i wysp
2. Gospodarka Greków
a. rolnictwo
– mało ziem uprawnych
– uprawa zbóż, oliwek i winorośli
– hodowla owiec, kóz i świń
b. produkcja oliwy i wina
c. Grecy mieli dobrze rozwiniętą żeglugę, dzięki czemu rozwijały się:
– rybołówstwo
– transport morski
– handel
2. Najstarsze cywilizacje
a. cywilizacja minojska powstała w III tys. p.n.e. na Krecie
– życie Kreteńczyków koncentrowało się wokół pałaców – Knossos
– w okresie swojej świetności Minojczycy panowali na morzu
– ok. 1450 r. – Kreta została podbita przez Mykeńczyków
b. cywilizacja mykeńska powstała ok. 1600 r. p.n.e.
– twórcami cywilizacji mykeńskiej byli Achajowie
–pałace mykeńskie – były ufortyfikowane, czyli były otoczone systemem murów obronnych
– jednym z największych ośrodków były Mykeny
– jednym z najciekawszych zabytków jest tzw. Skarbiec Atreusa (Grobowiec Agamemnona)
– udział w legendarnej wojnie trojańskiej
3. Narodziny polis
a. forma państwa opierająca się na wspólnocie obywatelskiej, zamieszkującej miasto i otaczający je obszar rolniczy (miasto-państwo)
b. struktura społeczna polis
– metojkowie (cudzoziemcy)
c. cechy polis
– udział w życiu politycznym mieli tylko obywatele – mężdzyźni mający prawa i obowiązki polityczne danej polis
– regulatorem życia publicznego było prawo
– obywatele mieli prawo uczestnictwa w zgromadzeniach ludowych – zebraniach na których podejmowano ważne decyzje
4. Wielka Kolonizacja – proces planowego tworzenia przez Greków osad o charakterze rolniczo-handlowym na terenach bezludnych lub słabo zaludnionych poza Grecją
5. Fundmenty wspólnoty helleńskiej
a. cechy religii greckiej
– politeizm - wielobóstwo
– antropomorfizm – Grecy wyobrażali sobie bogów w postaci ludzkiej
– podstawą wiedzy o bogach były mity – opowieści, w których w sposób symboliczny przedstawiano początki bogów i ludzi
b. najważniejsi bogowie olimpijscy:
– Zeus – najważniejszy wśród bogów greckich
– Hera – opiekunka ogniska domowego
– Hades – bóg świata zmarłych
– Apollo – bóg muzyki i poezji
– Posejdon – bóg wody, morza
– Afrodyta – bogini miłości
– Dionizos – bóg wina i płodnych sił natury
– Atena – bogini mądrości i opiekunka Aten
– Hermes – opiekun handlu oraz patron kuców i złodziei
– Hefajstos – złota, kowali i złotników
c. w religii greckiej dużą rolę odgrywały wyrocznie – np. wyrocznia w Deflach