3. 03. Powstanie dwóch państw niemieckich i początek zimnej wojny
 

I. Okupacja Niemiec

1. Powołanie Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec

2. Cele okupacji:

– denazyfikacja

– demilitaryzacja

– dekartelizacja

– demokratyzacja

3. Każde z państw okupacyjnych w swoich strefach okupacyjnych realizowało własne cele polityczne

a. państwa zachodnie zrezygnowały z egzekwowania reparacji wojennych i udzieliły Niemcom pomocy gospodarczej

b. polityka ZSRS wobec własnej strefy okupacyjnej:

– egzekwowanie reparacji

– sowietyzacja systemu gospodarczego (nacjonalizacja przemysłu, kolektywizacja rolnictwa)

– utworzenie partii komunistycznej – Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec (SED)

II. Pierwszy kryzys berliński

1. Utworzenie Bizonii (styczeń 1947 r.) – połączenie stref okupacyjnych USA i Wielkiej Brytanii

2. Państwa zachodnie przeprowadziły w swoich strefach okupacyjnych reformę walutową

3. W odpowiedzi ZSRS wystąpił z Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec

4. Wprowadzenie przez Stalina blokady zachodniego Berlina – 23 czerwca 1948 r.

5. W celu udzielenia zablokowanemu Berlinowi pomocy gospodarczej USA zorganizowały most powietrzny

6. Wobec nieskuteczności blokady Berlina, Stalin zniósł ją 12 V 1949 r.

III. Powstanie dwóch państw niemieckich

1. Utworzenie Republiki Federalnej Niemiec (RFN)

a. utworzenie Trizonii – strefy okupacyjne USA, Wielkiej Brytanii i Francji (kwiecień 1949 r.)

b. proklamowanie utworzenia Republiki Federalnej Niemiec (RFN) – 20 września 1949 r.

– Konrad Adenauer pierwszym kanclerzem

– stolicą RFN Bonn

– utworzenie armii zachodnioniemieckiej (Bundeswehra)

2. Utworzenie Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD)

a. proklamacja Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD) – 7 października 1949 r.

b. stolicą wschodnia część Berlina

c. na czele państwa stanął Walter Ulbricht

IV. Powstanie berlińskie – czerwiec 1953 r.

1. W NRD wystąpiły trudności gospodarcze spowodowane:

– nacjonalizacją przemysłu i kolektywizacją rolnictwa

– pobieraniem przez ZSRS reparacji wojennych

– wysokimi kosztami utrzymania sowieckich wojsk okupacyjnych

2. Nadzieję na poprawę sytuacji wzbudziła śmierć Stalina (5 III 1953 r.)

3. Wybuch zamieszek we wschodnim Berlinie – 16 VI 1953 r.

4. Bunt został krwawo stłumiony przez wojska sowieckie

5. ZSRR jednak złagodził swoją politykę wobec NRD:

a. zrezygnował z reparacji wojennych

b. zmniejszył liczbę swoich wojsk w NRD

c. udzielił NRD kredytów na rozbudowę przemysłu

V. Powstanie dwóch bloków militarno-politycznych

1. Powstanie Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO)

a. podpisanie przez państwa Europy Zachodniej oraz USA i Kanadę Paktu Północnoatlantyckiego – 4 IV 1949 r.

b. w 1955 r. do NATO została przyjęta RFN

2. W 1955 r. kraje komunistyczne utworzyły Układ Warszawski

VI. Drugi kryzys berliński

1. W latach 50. młodzi Niemcy z NRD masowo uciekali do RFN

2. Władze NRD podjęły decyzję o budowie muru berlińskiego, oddzielającego Berlin Wschodni od Berlina Zachodniego – 12/13 sierpnia 1961 r.

3. Wizyta Johna Fitzgeralda Kennedy'ego w Berlinie Zachodnim

VII. Rywalizacja mocarstw

1. Przeprowadzenie przez ZSRS pierwszej próby jądrowej (wrzesień 1949 r.)

2. Wzrost nastrojów antysowieckich w USA  – utworzenie komisji Josepha McCarthy'ego, zajmującej się ściganiem komunistów (makkartyzm – początek tzw. „polowania na czarownice”)