3. 4. Kolonializm w XIX wieku
1. Metropolie i ich kolonie
a. formy kolonizacji obszarów zamorskich
– protektoraty – posiadały własne władze lokalne, ale były podporządkowane metropolii
– półkolonie – państwa formalnie suwerenne, ale uzależnione gospodarczo
– dominia – kolonie angielskie, posiadające pełną autonomię w sprawach wewnętrznych
b. znaczenie kolonii
– źródło surowców
– źródło taniej siły roboczej
– rynek zbytu dla własnej produkcji
– w koloniach powstawały bazy wojskowe
2. Kolonizacja Afryki
a. rywalizacja Francji, Wielkiej Brytanii, Belgii i Niemiec oraz Portugalii i Hiszpanii
b. sztuczny podział kontynentu między państwa kolonialne – bez uwzględniania granic plemiennych
c. jednym z najsłynniejszych kolonizatorów angielskich był Cecil John Rhodes
3. Polityka państw europejskich w Azji
a. Indie – perła w koronie brytyjskiej
– działalność angielskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej
– w 1877 r. królowa Wiktoria przyjęła tytuł cesarzowej Indii
– w imieniu Indiami administrował gubernator, który nosił tytuł wicekróla
– rozwój uprawy herbaty
b. polityka „otwartych drzwi” w Chinach – polegała na równym dostępie państw rozwiniętych do korzyści ekonomicznych bez aneksji terytorialnych kosztem Chin
c. Wielka Brytania podporządkowała sobie Malaje
d. Holandia podporządkowała sobie Holenderskie Indie Wschodnie
e. Francja dokonała podboju Indochin
4. Wojny kolonialne
a. w 1857 r. w Indiach wybuchło tzw. powstanie sipajów, które zostało szybko stłumione przez wojska brytyjskie
b. w 1881 r. w Sudanie przeciwko dominacji angielskiej wybuchło powstanie Mahdiego
c. zbrojne powstania wybuchały w Chinach
– wojny opiumowe – pierwsza połowa XIX w.
– powstanie bokserów – 1899 r.