Akt Świętego Przymierza z 1815 r.

W imię Świętej i Nierozdzielnej Trójcy!

Pod wpływem wielkich wydarzeń lat ostatnich, które znamionowały dzieje Europy, a w szczególności wobec dobrodziejstw, jakimi Opatrzność Boska raczyła obdarzyć państwa, których rządy ufność i nadzieję w niej pokładały, doszły ich Cesarskie i Królewskie wysokości: Cesarz Austrii, Król Prus i Cesarz Rosji, do konieczności oparcia stosunków wzajemnych na wzniosłych prawdach, które głosi nauka boskiego Zbawiciela. Dlatego oświadczają uroczyście, że celem niniejszego aktu jest wyłącznie obwieszczenie całemu światu, że odtąd zarówno w sprawach wewnętrznych, jak i w stosunkach z innymi państwami, drogowskazem ich postępowania będą przepisy tej świętej religii, zasady sprawiedliwości, miłości i zgody, których stosowanie nie powinno być ograniczone do samego życia prywatnego, ale przeciwnie, powinni się nimi kierować w swych postępowaniach książęta panujący, jako że stanowią one jedyny środek utrwalenia ludzkich instytucji i naprawy ich niedoskonałości. Dlatego też, wszystko to mając na względzie, monarchowie zgodzili się na następujące artykuły przymierza:

Art. l. Zgodnie ze słowami Pisma Świętego, nakazującymi wszystkim ludziom, by byli sobie wzajemnie jak bracia, trzej monarchowie wiążą się węzłami prawdziwego, nierozerwalnego braterstwa i uważając się za współrodaków, będą zawsze i wszędzie okazywali sobie poparcie i pomoc. W stosunku do swych poddanych uważać siebie będą za ojców rodziny i będą nimi kierować w tym samym duchu braterstwa, które ich ożywia w imię obrony wiary, pokoju i sprawiedliwości.

Art. 2. Dlatego też jedyną zasadą obowiązującą pomiędzy tymi rządami, jak i ich poddanymi, będzie wyświadczanie sobie wzajemnych usług, okazywanie niezmiennej życzliwości i przywiązania, oraz poczuwanie się do przynależności do jednego narodu chrześcijańskiego, przy czym trzej sprzymierzeni monarchowie sami uważają się za wyznaczonych przez Opatrzność do rządzenia trzema gałęziami tej samej rodziny, a mianowicie Austrią, Prusami i Rosją, wyznaczając przez to, że naród chrześcijański, w którego skład wchodzą oni i ich ludy, ma w istocie jednego Pana, który sam tylko posiada władzę – bo w nim jedynie tkwią wszystkie skarby miłości, wiedzy i mądrości nieskończonej, tj. Boga, naszego Boskiego Zbawiciela Jezusa Chrystusa, Prawdy Najwyższej, Słowa Życia. Monarchowie polecają przeto swoim ludziom z najczulszą tkliwością, aby umacniali się nieprzerwanie w zasadach i wypełnianiu obowiązków, o których Boski Zbawiciel nauczał ludzi, jako że jest to jedyny sposób korzystania z dobrodziejstw pokoju, który rodzi się z czystego sumienia i który jedynie jest trwały.

Art. 3. Wszystkie mocarstwa, które zechcą uroczyście uznać święte zasady leżące u podstaw niniejszego aktu i które uznają, jak ważne jest dla szczęścia narodów zbyt długo trawionych niepokojem, aby prawdy te wywierały odtąd na losy ludzkie należny im wpływ, będą przyjęte do tego Świętego Przymierza z całą gotowością i życzliwością.

Sporządzono w trzech egzemplarzach i podpisano w Paryżu, roku Pańskiego 1815, dnia 14/16 września.

Franciszek–Fryderyk Wilhelm–Aleksander

Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów. Opracowali Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Warszawa 1998

1. Jaki to rodzaj źródła historycznego? Uzasadnij swoją odpowiedź.

2. Przyporządkuj władców do ich państw.

3. Wymień i skomentuj cele Świętego Przymierza.

4. Ustosunkuj się do następującej opinii: „Członkami Świętego Przymierza mogły być tylko Rosja, Prusy, i Austria”.

5. Scharakteryzuj styl cytowanego przekazu źródłowego.

6. Czy akt Świętego Przymierza był zgodnie z deklaracjami państw-założycieli dobrodziejstwem dla wszystkich państw Europejskich? – Uzasadnij swoją odpowiedź.